19 Haziran "Juneteenth'" nedir? Juneteenth'in tarihsel mirası

Amerika’da köleliğin kaldırılmasını simgeleyen Juneteenth, 2021 yılında Başkan Joe Biden’ın imzasıyla resmî tatil ilan edilmiş ve o tarihten bu yana her yıl 19 Haziran’da kutlanmaktadır. Bu özel gün, özgürlüğe giden yolun dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Peki, Juneteenth’ün kökeni nedir, nasıl bir tatil haline geldi ve bugün nasıl kutlanır?

1865 yılının 19 Haziran günü, Teksas’ın Galveston kentinde yaşayan Afrikalı-Amerikalı köleleştirilmiş insanlar, uzun süredir bekledikleri haberi nihayet aldı: Artık özgürdüler. Bu tarihi an, Amerikan İç Savaşı’nın sona ermesinden birkaç ay sonra yaşandı. Kuzeyli Birlik kuvvetlerinin köleliği savunan Güney’i mağlup etmesinin ardından, özgürlük haberi ülkenin uzak köşelerine yavaş yavaş ulaşmaktaydı. Oysa köleliğin kaldırılması, resmî olarak 1 Ocak 1863 tarihinde Başkan Abraham Lincoln tarafından ilan edilen Özgürlük Bildirisi ile yürürlüğe girmişti. Ancak bu bildiri, yalnızca teoride geçerliydi; pratikte ise birçok Güney eyaletinde uygulanmadı. Uzak eyaletlerde, özellikle de Teksas gibi iletişimin yavaş ve askeri denetimin sınırlı olduğu bölgelerde, köle sahipleri bildirinin varlığını gizledi ya da görmezden geldi. Bu yüzden binlerce köleleştirilmiş insan, yasal olarak özgür olmalarına rağmen yıllar boyunca çalıştırılmaya devam etti. Ancak 19 Haziran 1865’te, General Gordon Granger komutasındaki Birlik askerleri Galveston’a ulaştı ve General Granger, Genel Emir No. 3 ile Teksas’ta köleliğin sona erdiğini resmen duyurdu. Bu duyuruyla birlikte köleleştirilmiş insanlar ilk kez özgürlüklerini öğrenmiş ve hak ettikleri yaşama geçişin kapısını aralamış oldular. Bugün, tarihçiler ve topluluklar tarafından köleliğin fiilen sona erdiği gün olarak kabul edilir. Juneteenth, yalnızca bir özgürlük ilanı değil; aynı zamanda dayanışmanın, direnişin ve on yıllarca süren adalet mücadelesinin sembolüdür. O günden itibaren, her yıl 19 Haziran’da kutlanan Juneteenth, Amerika’daki Siyah özgürlük hareketinin en önemli kilometre taşlarından biri olarak hafızalarda yer etmektedir. JUNETEENTH NASIL KUTLANIR? ABD’de Juneteenth dolayısıyla federal hükümet daireleri kapalı olur. Kutlamaya katılan özel sektör işletmeleri de o gün faaliyet göstermez. Eyalet düzeyinde ise durum daha değişkendir. Devlet memurlarının ücretli izinli sayılıp sayılmayacağı, o eyaletin Juneteenth’ü resmi bir tatil mi, anma günü mü yoksa başka bir şekilde mi tanıdığına bağlı olarak değişir. Juneteenth kutlamaları da ülke genelinde farklılık gösterir. Bazı eyaletlerde geçit törenleri, festivaller ve mahalle partileri düzenlenir; insanlar bir araya gelip yemek yer, oyunlar oynar. Halka açık konuşmalar, şarkılar, piknikler ve kilise ayinleri gibi geleneklerin yanı sıra bazı eyaletlerde rodeolar, yarışmalar, konserler ve geçit törenleri de organize edilir. Yemek kültürü bu günün önemli bir parçasıdır; barbekü, aile ve arkadaşlarla birlikte günü kutlamanın en yaygın yollarından biridir. Birçok kişi bu özel günde Siyahi girişimcilere ait işletmelerden alışveriş yapmayı veya Siyahlara ait restoranlarda yemek yemeyi tercih eder. Bazıları ise, devam eden ırksal eşitsizliklere dikkat çeken daha sade, düşünmeye teşvik eden anma etkinliklerine katılmayı seçer. JUNETEENTH NEDEN ÖNEMLİ? Juneteenth, bu bağlamda sadece tarihsel bir dönüm noktasını değil, aynı zamanda günümüzde süregelen ırksal adaletsizliklerle yüzleşme çağrısını da simgeliyor. Ayrıca bu gün, kölelik tarihinin Amerikan okullarında nasıl öğretilmesi gerektiği konusunda süren kültürel tartışmaların da ortasında yer alıyor.

Okumaya devam et...