Şanlıurfa’daki Göbeklitepe ve Karahantepe’de ortaya çıkarılan 30 yeni eser, avcı-toplayıcı toplumların 11 bin yıl önce bile yerleşik ve ritüel odaklı olduğunu ortaya koydu.
“Uygarlığın beşiği” olarak anılan verimli ovalara hakim bir plato üzerinde yer alan UNESCO Dünya Mirası Göbeklitepe ve yakınındaki Karahantepe, tarih öncesi döneme ilişkin arkeolojik bilgileri kökten değiştirmeye devam ediyor.
Ortaya çıkarılan çok sayıda yeni bulgu, insanlığın 11 bin yıldan daha uzun bir süre önce avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçişine dair taze veriler sundu.
30 YENİ ESER KEŞFEDİLDİ
Şanlıurfa’daki son keşifler arasında, yüz ifadesi bir ölüye benzeyen bir heykel dikkat çekiyor. Arkeologlar, bu eserin Neolitik dönemde ölüm ritüelleri ve sembolik anlatım açısından benzersiz olduğunu söylüyor.
Heykel, insan ve hayvan figürleri, kaplar, tabaklar, kolyeler ve insan biçimli bir boncuğun da yer aldığı yaklaşık 30 yeni eserden biri.
800 BİN ZİYARETÇİ BEKLİYOR
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Bu alanların benzersiz kılan yanı, Neolitik tarih ve yerleşik yaşama geçiş konusundaki bilgimizi yeniden şekillendirmeleri.” dedi.
Ersoy, “Taş Tepeler Projesi” olarak adlandırılan bu alanların, insanlığın inanç, ritüel, toplumsal örgütlenme ve kültürel üretim bakımından düşünüldüğünden çok daha yüksek bir bilinç düzeyine sahip olduğunu gösterdiğini vurguladı.
Ersoy, Göbeklitepe’nin bu yıl yaklaşık 800 bin ziyaretçi çekmesinin beklendiğini belirterek, bölgenin giderek artan önemine işaret etti.
12 NEOLİTİK YERLEŞİM ALANI İNCELENİYOR
Bakanlık liderliğindeki proje, Şanlıurfa’daki 12 Neolitik yerleşim alanını kapsıyor. MÖ 9500 yılına tarihlenen bu alanlar arasında yer alan Göbeklitepe ve Karahantepe, dünyanın bilinen en eski toplanma ve ritüel yapılarıyla öne çıkıyor.
Sahadaki en dikkat çekici unsurlar arasında, 28 metreye varan çaplarda oval planlı anıtsal yapılar ile insanı temsil ettiği düşünülen T biçimli kireçtaşı dikilitaşlar bulunuyor. Bazı dikilitaşların üzerinde hayvan kabartmaları yer alıyor.
Arkeologlar, Karahantepe’de yapılan son kazılarda T biçimli bir dikilitaş üzerinde ilk kez insan yüzü betimlemesine rastlandığını belirtti.
YERLEŞİK YAŞAMIN KANITLARI
Kazı başkanı Necmi Karul, “Beslenmeden mimariye, sembolik dünyadan ritüellere kadar elde edilen muazzam çeşitlilik, bizi tarih öncesi toplumlara hiç olmadığı kadar yaklaştırıyor.” dedi. Bu yapıların ustalıkla çalışan zanaatkArlar tarafından inşa edildiğini vurguladı.
Karul ayrıca, yakın zamana kadar yerleşik hayatın tarım ve hayvancılıkla başladığının sanıldığını ancak bulguların, bu toplulukların hala avcı-toplayıcı olduklarını fakat yerleşik yaşam biçimine geçmiş olduklarını gösterdiğini kaydetti.
Okumaya devam et...